وقتی تریاک ارزانتر از یک استکان چای بود! | نخستین مرکز ترک اعتیاد تهران کجا راه‌اندازی شد؟
تاریخ انتشار: ۱۰ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۶۸۵۸۸
همشهری آنلاین - بهاره خسروی : آن طور که پژوهشگران می‌گویند در دوره صفویان اکثر مردم تریاک را به صورت حب مصرف می‌کردند و کشیدن آن چندان رسم نبود.البته اثرات سوء و مخرب آن از همان ابتدا قابل رویت بود، چون بر اثر مصرف بیشتر مردم بنگی شده بودند،به همین بهانه شاه عباس و شاه طهماسب دستور مقابله با تریاک را دادند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قصه های خواندنی تهران را در اینجا ببنید.
صادرات خشخاش به روسیه و عثمانی
ماجرای کشت خشخاش در ایران به روزهای صدارت امیرکبیر و بحث توسعه اقتصادی می‌رسد. تا آن زمان کشت خشخاش آنچنانی در کشور مرسوم نبود. به دستورامیر کبیر برای بهره‌مندی از بخش کشاورزی و توسعه صادرات و درآمدزایی، بخش زیادی از زمین‌های کشاورزی از گشت گندم و جو به کشت خشخاش اختصاص داده شد. هرچند محصول خشخاش تهران چندان مرغوب نبود، اما زمین‌های بخش جنوب شهر و ری برای این کار در نظر گرفته شد و محصول آن هم به کشورهای روسیه و عثمانی صادر می‌شد.
قیمت تریاک ارزانتر از یک استکان چایجالب است که در آن دوران قیمت تریاک از یک استکان چای هم ارزانتر بود. براساس اسنادموجود قیمت دو استکان چای در قهوه خانه‌ها ۳ شاهی و قیمت سه مثقال تریاک و یک وعده قلیان ۷ قِران بود. در واقع مصرف این ماده افیونی برای همه مقرون به صرفه بود.
راه‌اندازی شیرهکشخانههاتقریباً از دوره ناصرالدین شاه مصرف تریاک در ایران به ویژه تهران افزایش یافت و به دنبال آن شیره کش خانه با همه اسباب مورد نیاز استعمال تریاک از جمله منقل، وافور، نگاری و سایر ابراز جانبی شروع به کار کرد. استفاده از تریاک در عرف معمول جامعه آن زمان مانند بنگ و حشیش چندان باعث سرشکستگی افراد نمی‌شد. از طرفی آسیب‌های اجتماعی مانند امروز چندان مطرح نبود و به هر حال افرادی که تریاک مصرف می کردند از عهده هزینه تأمین یک حب تریاک روزانه بر می‌آمدند.دکتر پولاک از معلم‌های طب مدرسه دارالفنون، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ایرانی‌ها را به اندازه مصرف کردن آنها درمصرف تریاک عنوان می‌کند و دراین‌باره می‌گوید:« ایرانی‌ها در مصرف تریاک تبحر دارند می‌دانند چه موقع به عنوان دارو و برای انجام کارهای روزانه‌اشان از آن استفاده کنند و برعکس اروپاییان هیچ‌وقت از اندازه، خارج نمی‌شوند. »
قهوه خانه عرش خیابان چراغ گازکمکم مصرف تریاک تقریباً به جز جدا نشدنی زندگی بسیاری از مردم تبدیل شد. به نحوی که بیشتر پزشکان برای مصرف درمانی اغلب تریاک تجویز می‌کردند و مادران هم برای خواباندن کودکان به شربت تریاک متوسل می‌شدند. با رونق مصرف کسب و کار شیره‌کش‌خانه‌ها حسابی سکه شد. حتی در بسیاری از قهوه خانه‌ها تریاک برای مشتری سرو می‌شد. برای مثال قهوه خانه عرش در خیابان چراغ گاز یکی از پاتوق‌های معروف لات‌های تریاکی تهران بود که اغلب تا نیمه‌های شب بساط مصرف الکل و مصرف مواد در آن به راه بود.
انقلاب مشروطه و جمع‌آوری سوخته‌های تریاکبا انقلاب مشروطه، فعالان اجتماعی و مسئولان دولتی به فکر مهار و مقابله با مصرف بی‌رویه تریاک افتادند. سال ۱۲۸۹ شمسی اولین طرح‌های مقابله با کاهش تریاک از سوی دولت تصویب شد.در این طرح طبق قانون مردم باید سوخته‌های تریاک را تحویل دولت می‌دادند و مثقالی، سه شاهی از دولت می‌گرفتند،چراکه از سوخته های تریاک برای تهیه مجدد شیره تریاک استفاده می‌شد. با این کار دولت سعی در کنترل مصرف بی‌رویه تریاک داشت. اقدامی که چندان کارساز نبود و همچنان مصرف تریاک رایج بود.
خروج رضا شاه و فعالیت روشنفکران
بعداز ماجرای شهریور ۱۳۲۰ و رفتن رضا شاه از ایران فضا برای انجام یک سری فعالیت‌های روشنفکری از جمله فعالان اجتماعی باز شد.در این دوره یک سری از پزشکان و روشنفکران انجمن مبارزه با مصرف الکل و تریاک را راه انداختند. براساس اسناد موجوددر اوایل دهه بیست ۱۵ تا ۲۰ درصد تهرانی‌ها تریاک مصرف می‌کردند.
انحصار تریاک از سوی دولتافزایش مصرف تریاک در میان مردم، دولت وقت را به چاره جویی واداشت که راهکارش انحصار تریاک در اختیار دولت بود. دولت اقدام به کاهش بنگاه‌های خصوصی کرد و مالیات حاصل از خرید و فروش تریاک را در زیر مجموعه خودش قرار داد. مصرف و قاچاق تریاک در سال ۱۳۳۴ شمسی به حدی رسید که نخست وزیر وقت «حسین علاء» طرحی برای محدود کردن مصرف تریاک به مجلس برد. قرار شد تا برای کنترل و محدود کردن مصرف تریاک نهادهایی مانند ارتش، وزارت‌بهداری، جمعیت شیر و خورشید و فرمانداری نظامی برای مبارزه به دولت کمک کنند.
مرکز ترک اعتیاد باغ مهران
راه‌اندازی مکانی برای ترک اعتیاد یکی دیگر راهکارهای دولت برای کاهش مصرف تریاک بود. نخستین مرکز ترک اعتیاد تهران در باغ تاریخی مهران راه‌اندازی شد. باغی که در دوران تیمور بختیار زیر نظر فرمانداری نظامی تهران قرار داشت. اکنون در این باغ تاریخی که در منطقه ۴ تهران قرار دارد، یکی از نهادهای دولتی فعالیت می‌کند. در این باغ امکانات ویژه‌ای برای معتادان طراحی شد و برنامه این بود تا افرادی را در یک اقدام ضربتی از شیره کش خانه‌های تهران دستگیر کنند و برای باز پروری در این باغ اسکان دهند.
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: تهران قدیم هویت شهری اعتیاد مواد مخدر مرکز ترک اعتیاد شیره کش خانه مصرف تریاک استکان چای راه اندازی قهوه خانه خانه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۶۸۵۸۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سیدرضا اکرمی: امروز بَرج‌مان از خرج‌مان بیشتر است/ چطور برای افغان‌ها کار هست، برای ایرانی کار نیست؟
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، سید رضا اکرمی، عضو جامعه روحانیت مبارز تاکید می‌کند نباید از دولت توقع گره گشایی داشته باشیم. او همچنین معتقد است، تک‌تک اعضای خانواده باید به فکر کسب درآمد باشند.
بخش‌های مهم گفتگو اکرمی با رویداد ۲۴، را در زیر می‌خوانید:
*همه می‌دانیم که گرانی وجود دارد و مردم مشکلات زیادی برای تامین هزینه‌های‌شان دارند. به همین دلیل در خانه و خانواده همه افراد باید کار کنند تا همه‌شان درآمدزا باشند. یعنی یک نفر نمی‌تواند مخارج خانواده را اداره کند.
*مساله مشکل‌ساز دیگر این است که امروز بَرج‌مان از خرج‌مان بیشتر است. خرج‌مان فقط صبحانه، نهار، شام، لباس و مسکن است. اما برج‌مان زیاد است که شامل موبایل، سفر و ... می‌شود. چون معیارها و شرایط زندگی تغییر کرده است، مرد خانواده به تنهایی نمی‌تواند یک خانواده را اداره کند. اگر همه افراد خانواده به اندازه خودشان تلاش کنند، قطعاً می‌توانند خانه را اداره کنند.
*اینکه می‌گویند، کار نیست را قبول ندارم. کار را که از آسمان یا خارج نمی‌آورند و باید ایجاد کرد. هر کس که غیرت کاری دارد، امروز برای او کار هست. بیش از ۵ ملیون افغانی در این مملکت کار ساختمانی، کار سنگ‌بری، کار سرای‌داری می‌کنند؟ چطور برای افغان‌ها کار هست، برای خودمان ایرانی کار نیست؟ کار هست و ما باید دنبالش برویم.
*ما از قدیم‌الایام مربایی را که می‌خوریم، بسته‌بندی و آماده نمی‌خریدیم. خانم‌های خانه دوزندگی بلدند، خیاطی بلدند، آرایشگاهی بلدند و اوقات فراوان هم دارد. پس اگر بتواند وقتش را خوب تنظیم کند، می‌تواند در کنار بچه‌داری به کارهای دیگر هم برسد. خانم من هم ۷ بچه را بزرگ کرده است. هم درس داده و هم سخنرانی کرده و هم کار می‌کند.
*اینکه می‌گویند مستاجرین گرفتار هستند، باید همه ایران را در نظر بگیرید و فقط تهران را نبینید. همچنین سه‌چهارم مردم تهران خانه دارند و یک چهارم مستاجراند. پس برای یک چهارم قیصریه را آتش نزنید.
*درباره اینکه همه از دولت توقع دارند، می‌گویم دولت مسئول همه چیز نیست. اولا هر کسی مسئول کار خودش است و حق ندارد همه کارها را گردن دولت بیاندازد. دولت باید حمایت و نظارت کند. بنا نیست همه کارها را به دوش دولت بگذاریم و از او بخواهیم، سیر و پیاز ما را تهیه کند. ما در اقتصاد هم بخش خصوصی داریم و هم تعاونی داریم و آخرین بخش دولت است.
*اینکه می‌گویند، رفت و آمد در تهران مشکل است، دلیلی برای کار نکردن نیست. بنا نیست همه برای شاغل بودن از خانه بیرون بیایند. الان بسیاری از کارها هستند که در درون خانه می‌توان انجام داد. در واقع حمل و نقل دو ساعته و سه ساعته روزانه برای موارد خاص است.
۲۷۲۱۱
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902745
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟